Annelien Haeghebaert: “Als digicoach moet je digitale kennis combineren met empathie”
In de bib kun je terecht voor hulp bij digitale bibliotheekdiensten. Een inspirerende aanpak vinden we in Brugge, waar medewerkers digisessies organiseren over e-boeken ontlenen, films streamen en andere digitale bibdiensten. Digicoach Annelien Haeghebaert ontwikkelt het aanbod en zorgt ervoor dat bezoekers en collega’s helemaal mee zijn.
Kun je ons wat meer vertellen over jullie workshops over digitale bibliotheekdiensten?
Annelien: “Enkele jaren geleden viel het me op dat er vlak voor de zomervakantie plots veel vragen binnenkwamen over e-boeken. Bezoekers wilden hun e-reader meenemen op reis, maar wisten niet goed hoe ze eraan moesten beginnen. Dat was voor ons het signaal om voor het eerst een infosessie te organiseren over onze digitale bibdienst cloudLibrary. Die sessie zat meteen vol, en het succes ervan heeft ons overtuigd om het te blijven doen.”
“Sindsdien organiseren we elk jaar twee à drie sessies over onze digitale bibliotheekdiensten. Welke thema’s aan bod komen, bepalen we op basis van wat we horen aan de balie of op het digipunt. Als er bijvoorbeeld veel vragen binnenkomen over Cinébib , dan plannen we daar een sessie rond in. Het aanbod is dus vraaggestuurd.”
“Het zijn niet alleen workshops of demonstraties. Soms organiseren we een lezing met ruimte voor vragen. CloudLibrary is het populairste thema, die sessie is altijd volzet. We beperken het aantal inschrijvingen bewust tot maximum dertig, zodat we voldoende tijd hebben voor persoonlijke begeleiding.”
“Ik wil collega’s niet alleen digitale kennis bijbrengen, maar ook het vertrouwen om ermee aan de slag te gaan. Want wie zich zeker voelt, straalt dat ook uit naar de bezoekers.”
Wat is de impact van deze aanpak?
“Deelnemers reageren altijd positief: ze vinden de sessies interessant en gaan er ook effectief mee aan de slag. We merken dat ze nadien terugkomen naar de bib met bijkomende vragen, of om iets verder uit te proberen. Dat lukt hen ook vlotter omdat ze in de sessie al een eerste kennismaking hebben gehad met de digitale dienst.”
“We voorzien altijd nazorg: een stappenplan met foto’s of printscreens en duidelijke info over waar ze terechtkunnen als het toch niet lukt. Dat kan aan de balie of tijdens vaste momenten in het digipunt. Die opvolging is minstens zo belangrijk als de sessie zelf.”
💡 Tip van Annelien
Start met je collega’s. Leid eerst je team op, dan pas de bezoeker – zo creëer je draagvlak en zelfvertrouwen aan de balie.
Wat is er nodig om dit als bib te realiseren?
“Je hebt geen groot budget nodig. Ik geef de sessies zelf, in onze bib. De voorbereiding neemt ongeveer een halve dag in beslag, en dan komt daar de avondsessie bij. Alles samen vergt het minder dan een halve VTE.
Wat je wél nodig hebt, is iemand met de juiste combinatie van vaardigheden: voldoende digitaal vaardig en empathisch genoeg om zich in te leven in het traject van een digistarter. De groep deelnemers is heel divers: soms zit er iemand die nog nooit een smartphone heeft vastgehad naast iemand die dagelijks programmeert. Je moet flexibel omgaan met die verschillen zodat iedereen zich aangesproken voelt. Voor de één bouw je je uitleg rustig op, voor de ander geef je triggers waarmee ze al zelfstandig aan de slag kunnen.”
“Daarnaast is het belangrijk om ook je collega’s mee te nemen in het verhaal. Ik ben van plan om binnenkort opnieuw opleidingen te geven aan collega’s over onze digitale bibdiensten. Achteraf bekeken had ik dat eigenlijk eerst moeten doen. Als alle collega’s op de hoogte zijn, kunnen ze zelfverzekerd bezoekers verderhelpen of gericht doorverwijzen. Eigenlijk zou élke collega moeten kunnen helpen als het over een bibdienst gaat.”
Heb je tips om het lokaal bestuur te overtuigen van deze praktijk?
“We hebben niemand moeten overtuigen. Het initiatief komt volledig van onszelf, op basis van wat we merken in de praktijk. Het is dus echt bottom-up gegroeid. Als er veel vragen binnenkomen over iets nieuws – zoals bij de introductie van Cinébib – organiseren we daar meteen een sessie rond. Zo spelen we snel in op de noden van onze bezoekers en maken we het aanbod zichtbaarder.”
“Als bib wil je daarnaast ook het lokaal bestuur mee hebben in je verhaal. Dan helpt het om cijfers bij te houden over het aantal vragen en deelnemers. Dat is de beste manier om hen te overtuigen van je aanpak. En als je er projectsubsidies aan kunt koppelen, is dat voor veel besturen een extra duwtje in de rug.”
Tot slot: wat is volgens jou de volgende stap naar meer digitale inclusie in de bib?
“Het begint bij je medewerkers. Als mensen aan de balie goed opgeleid en zelfzeker zijn, kunnen ze digitale inclusie actief mee uitdragen. Ze moeten geen IT’ers zijn, maar wél weten hoe ze mensen kunnen geruststellen en helpen. Dat vraagt niet alleen opleiding, maar ook het juiste profiel. Daarom vind ik dat we ook bij nieuwe aanwervingen expliciet mogen benoemen dat het digitale deel uitmaakt van het werk.”
In vogelvlucht
-
Aantal inwoners: centrum Brugge ± 20.000, groot Brugge 120.000
-
Aantal VTE’s: 68
-
Aantal bezoekers: ± 450.000 in de hoofdbibliotheek, ± 900.000 in het hele Brugse netwerk
-
Project: Vraaggestuurde digisessies over digitale bibliotheekdiensten
-
Doelgroep: Bibleden, voornamelijk 50-plussers
-
Looptijd: sinds 2021
-
Bereik: 2–3 sessies per jaar over digitale bibdiensten, telkens volzet (max. 30 deelnemers)
-
Partners: geen
-
Budget: < 0,5 VTE (interne inzet, geen externe middelen)